Ég er nörd......

"Úr handraðanum

Flestir munu þekkja sögnina dufla við e-n (‘daðra við e-n, gefa e-m undir fótinn’) en sú merking mun vera frá 19. öld. Í Ritmálsskrá Orðabókar Háskólans er að finna dæmin dufla við stelpur og ... dufla og dansa fram á nótt.

Í eldra máli merkir sögnin að dufla (dubla) ‘tvöfalda’, sbr. sögnina dobla (einnig redobla) í nútímamáli, og er hún oft notuð um teningakast, fjárhættuspil, t.d.: dufla með teningum og dufla um peninga en hvort tveggja er gamalt í íslensku.

Það sem um var duflað var lagt við borð > ‘lagt undir’ og er svipað orðafar að finna í fornu máli. Í Jónsbók (lögbók Íslendinga frá 1281) er lagt bann við fjárhættuspili, dufli, en þar segir: Ef menn dufla eða kasta teningum um peninga, sé uppnæmt konungs umboðsmanni allt það er á borði/við borð liggur.

Þessa afstöðu er víða að finna, til gamans má tilgreina dæmi frá 16. öld.: Í þeirri borg ... var einn mjög ósálugur (‘ófrómur, illur’) maður sá er mjög lagðist [í] dufl og önnur ónytsamleg spil og töfl um peninga. Af þessum dæmum má ljóst vera að duflarar hafa þótt vafasamir náungar, hálfgerðir ‘bögubósar’, og iðja þeirra (dufl) lítt til eftirbreytni. Þessi neikvæða hlið á duflinu, öllu heldur hin neikvæða merking, færist síðan yfir á annars konar iðju eða fyrirtæki, sem ekki hefur heldur þótt til fyrirmyndar, og það er þessi merking og notkun sagnarinnar sem flestir þekkja núna.

Morgunblaðið, 6. september 2003"

Svona greinum hef ég gaman af............ Elska íslenskt mál - sakna mest þáttarins sem voru hér á öldum áður á RÚV. "............. þættinum hefur borist bréf frá húsmóður að austan. Hún spyr hvort einhver kannist við orðið..............." Játa það fyrir þér hér og nú - get alveg legið yfir svona pistlum og velt því fyrir mér hvort merkingin eins og til dæmis í sögninni "að dufla" hafi nokkuð breyst í sjálfu sér...  Þarna segir að í eldra máli merki sögnin að dobbla og þá átt við í peningaspili - sem var að sjálfsögðu bannað - þá eins og nú...... en ef þú spáir í merkinguna að dufla.......... Er það þá ekki að leggja allt undir? Að reyna að tvöfalda sig? Gera einn að pari með því að daðra svolítið og sjá hvað kemur út úr því?

 

Que?

 

Ég þurfti að skreppa úr þjónustuhöfninni Selfoss í Vöruhótel í Sundahöfn - var að spá í ef ég loggaði mig inn sem númer hvort ég gæti lagt mig í einhverjum rekkanum þar til morguns......

 

Skrapp svo í einn kaffibolla til Eyglóar áður en ég hélt heim á leið á ný - enda yfir fjallveg að fara. Og þokan sem ég lenti í maður lifandi........ Ég var allt í einu orðin aðalpersónan og eini leikandinn í: "Lítil stúlka á heiðinni........."

 

Hvert sækir maður listamannalaunin?

Athugasemdir

[Markús frá Djúpalæk, 7.7.2008 kl. 21:55]

Þá er ég bara nörd líka... velkomin í hópinn...

[Hrönn Sigurðardóttir, 7.7.2008 kl. 21:57]

Takk Krúsakrútt

[Birna Dis Vilbertsdóttir (IP-tala skráð) 7.7.2008 kl. 22:47]

Ég er sundnörd

[Anna Einarsdóttir, 7.7.2008 kl. 22:51]

"Lítil stúlka á heiðinni" ??? 

Ó, og ég hélt allan tímann að þú værir fullorðin. 

[Hrönn Sigurðardóttir, 7.7.2008 kl. 22:53]

Það hélt ég líka Anna..... Alveg þangað til streptokokkarnir heimsóttu mig!! Mér er sagt að þeir leggist þyngst á börn...... en ég held þeir hljóti að leggjast svona illa á unglega líka

[Anna Einarsdóttir, 7.7.2008 kl. 23:07]

Aha...... minnir mig á þegar ég fór til húðsjúkdómalæknis fyrir tveimur árum.  Hann sagðist ekki vera að grínast en ég væri með unglingabólur.    Við erum líklega frekar seinþroska. 

[Brattur, 7.7.2008 kl. 23:10]

... jahá... íslenskt mál er svo skemmtilegt... í þessu samhengi datt mér þá í hug hvað tundurdufl þýðir...hmm...

[Ólafur fannberg, 7.7.2008 kl. 23:17]

hafsbotnarnörd mættur hér

[Fanney Björg Karlsdóttir, 7.7.2008 kl. 23:33]

Nörd eða ekki nörd.... þú ert frábær eins og þú ert....... og listamannalaunin sækir þú í Einholt......

[Kristín Katla Árnadóttir, 7.7.2008 kl. 23:35]

Ég er líka nörd á sumu leiti.

[Sigrún Jónsdóttir, 7.7.2008 kl. 23:53]

Mér finnst nú líka gaman að svona pælingum, en ég held ég sé ekki nörd, allavega ekki svona skemmtilegur nörd eins og þú Hrönn mín.

Er einhver "heiði" þarna fyrir austan?

[Hrönn Sigurðardóttir, 7.7.2008 kl. 23:58]

Sigrún Þú hefur ábyggilega keyrt tvisvar yfir fjallið um daginn ;)

Ég veit Katla mín

Fanney! Ég kem

Ólafur! Hér mætast margir nördaheimar :)

Brattur!  Það er þegar úr verður trúlof - svokölluð sprengiást ;)

Anna! Þarna sérðu!

[Jenný Anna Baldursdóttir, 8.7.2008 kl. 00:27]

Hefurðu verið að dufla við listagyðjuna skömmin þín?

[Bergljót Hreinsdóttir, 8.7.2008 kl. 00:53]

Dufla eða dobbla...dubbla eða dofla...ég elska þetta alltsaman!

En það var ekki þoka á heiðinni í gær.....

[Ólöf Anna , 8.7.2008 kl. 01:01]

Þessi liður er en í þáttunum vítt og breitt á rás1. Mæli með þeim þáttum og þá sérstaklega á föstudögum þegar daglegt mál við málfarsráðunaut rúv er 1 af liðunum. Svo mæli ég líka með Orð skulu standa á sömu rás á laugardögum í vetur, elska þá þætti, getur líka sótt þá á podcastið og hlustað.

Já ætli ég sé ekki líka nörd.

[Helga Guðrún Eiríksdóttir, 8.7.2008 kl. 03:10]

Dufl er auðvitað bara annað nafn yfir konu er það ekki? (Sbr. S.S.-blaðra)